از کم خونی های رایج که اکنون مردم با آن دست به گریبانند اثری نبود. یون های آهن که از طریق حسوم در سراسر غذا پخش می شد کم خونی ناشی از فقر آهن را برطرف می کرد، اما پس از این که حسوم را به اسم بهداشت از ما گرفتند،کم خونی و بیمای های خونی چون سرطان خون روز به روز در میان مردم افزایش یافت.

تا چند دهه پیش بین مردم کشورمان مرسوم بود تا برای پخت غذا مخصوصا "خورشت و آش " از قابلمه های مسی استفاده کنند. آن زمان در همه آشپزخانه ها یک کفگیر آهنی نیز وجود داشت که موقع پختن غذا دایم درون آن قرار می گرفت.مردم به این کفگیر "حسوم " می‌گفتند. آن زمان کسی نمی‌دانست چرا باید این کفگیر درون قابلمه مسی قرار گیرد. مردم تنها به دلیل اینکه میراث گذشگان بود و می‌دانستند برای پخت غذا خیلی مفید است از "حسوم " استفاده می‌کردند.
سال‌ها گذشت. استکبار زودتر از ما همه چیز را درباره فلسفه حسوم فهمید و به دنبال چاره‌ای بود تا حسوم را از آشپزخانه‌ها خارج کند و سرانجام به اسم بهداشت و این که این کفگیرهای آهنی غیر بهداشتی است، حسوم را از ما گرفت.

شاید شما به یاد نداشته باشید اما اگر از بزرگترهای خود جویا شوید به شما خواهند گفت که دهه ۵۰ نان خشکی ها در کوچه پس کوچه های شهر با صدای بلند فریاد می زدند: " قابلمه مسی،کفگیر آهنی خریداریم " کسی آن زمان ندانست که چرا نان خشکی ها داعیه دار حفظ سلامتی برای مردم ایران شده اندو ظروف به اصطلاح روهی را برای ما به ارمغان آوردند.

نان خشکی‌ها با قیمت ناچیز این قابلمه‌ها را خریداری کرده و به جای آن، قابلمه آلمینیومی می دادند که به آن روهی می گفتند. جالب این که در آن دوره اگر کسی ظرف مسی جدیدی را می‌خواست با ظرف به اصطلاح روهی معاوضه کند با سرسختی نان خشکی‌ها روبرو می‌شد و نان خشکی‌های متمدن و متفکر! تنها ظروف قدیمی را شایسته تعویض می‌دانستند.
 
باید متذکر شد که با توجه به برنامه‌ریزی دقیقی که استعمار انجام داده بود تمامی حکمای ما را در آن دوره به نحوی از بین برده بودند تا دیگر کسی نباشد که با ایجاد تردید مردم را از فروش قابلمه‌های مسی و کفگیرهای آهنی باز دارد. کسی نمی‌داند که این همه قابلمه‌های با ارزش مسی که حاصل کار قلم‌زن‌های توانای مس بود به کجا رفت.
 
جالب این که قلم‌زن‌های مس برای پخت هر نوع غذایی ظرفی را با ضرب آهنگ خاصی تهیه می‌کردند، اما بعدها مشخص شد تمامی این ظروف به کشور ترکیه منتقل شده و در کوره‌ها ذوب شدند تا اثری از آنها باقی نماند. متأسفانه هنوز هم بسیاری از از ما درباره حسوم و چرایی استفاده از آن توسط اجدادمان کوچکترین اطلاعی نداریم.

باید گفت فلسفه استفاده از حسوم در جریان پختن غذا به تیزبینی و دقت حکمای ما باز می‌گردد. حکما و دانشمندان از آبا ما برای همه‌گیر کردن سلامتی، حسوم را طراحی کردند تا تعادل بین موادی که وارد بدن می‌شود و بدن انسان به آن محتاج است برقرار کنند.
 
از نظر علمی امروزی فلسفه این کار را به این صورت می‌توان بیان کرد که بدن مخصوصا "مغز " برای سلامت و نشاط و کنترل اسید لاکتیک و کورتیزول به شش میلیارد یون مس نیاز دارد و به همین نسبت یون آهن. پختن غذا درون ظروف مسی موجب تأمین این مقدار یون برای بدن است و حسوم نیز همین مقدار یون آهن را به غذا منتقل می کند تا از طریق غذا وارد بدن شده و با حفظ تعادل موجب سلامتی پایدار برای انسان شود.
 
مطلب دیگر این که در دورانی که استفاده از حسوم در پختن غذا مرسوم بود از کم خونی های رایج که اکنون مردم با آن دست به گریبانند اثری نبود. یون های آهن که از طریق حسوم در سراسر غذا پخش می شد کم خونی ناشی از فقر آهن را برطرف می کرد، اما پس از این که حسوم را به اسم بهداشت از ما گرفتند،کم خونی و بیمای های خونی چون سرطان خون روز به روز در میان مردم افزایش یافت.

کمبود یون مس باعث می‌شود انسان دایما احساس رخوت و خواب آلودگی و کسالت کند و دهن دره‌های متوالی داشته باشد. در ضمن این که هیچ کارتل دارویی نمی‌تواند از یون یک عنصر، برای شما قرص تهیه کند و آن چیزی که به اسم قرص آهن به ما می‌دهند شامل مولکول آهن هست که نه تنها برای بدن هیچ ثمره ای ندارد، بلکه استفاده آن در دوران بارداری موجب بیش فعالی و خنگی فرزند خواهد شد. همچنان که استفاده دختران جوان از این قرص‌ها نارسایی‌های بسیاری را برای آنها به همراه خواهد داشت.

جالب توجه است که در صورت پختن غذا درون ظرف‌های مسی و استفاده از کفگیر آهنی حسوم ظرف مدت سه روز اثرات شفابخش در بدن انسان ظاهر می‌شود. غذا موقع پختن در قابلمه مسی از یون آزاد شده این ظرف استفاده می‌کند و در نتیجه در بدن انسان احساس نشاط و انرژی فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌شود و دیگر از آن دهن‌درگی و خمیازه و کسالت خبری نخواهد ماند و باعث طول عمر مفید و سلامتی جسمی مخصوصا " برای خانمها نزدیک به دوران عادت ماهیانه است.

بعدها تبلیغات گسترده‌ای در باره ظروف تفلون آغاز شد، ظروف به اصطلاح نچسب که یکی از دغدغه‌های بزرگ کدبانوی خانه را برطرف می‌کرد. ظروف استیل هم به سرعت جای خود را در آشپزخانه‌ها باز کرد. دیگر با وجود این همه پیشرفت و توسعه تکنولوژی در عرصه ظروف، اثری از ظرف مسی، برنجی و روهی حقیقی باقی نماند. ظاهر ظرف‌ها هر روز شکیل‌تر و زیباتر شد اما تا حال اندیشیده‌ایم که در پس این ظاهر زیبا چه بیماری‌های مهلکی نهفته است.
 
باید متذکر شد که یون سرب و آلمینیوم تولید شده در هنگام پختن غذا در این ظروف به قدری کشنده است که بر طبق جدیدترین تحقیقات علمی دنیا می‌تواند یک کودک ۶ ماهه را ظرف یک سال به بیماری‌های کمبود خونی و سرطان و یک فرد بزرگسال را در طی ۵ سال به بیماری‌های کبدی و خونی و طحال وسپس سرطان دچار کند.
پس از این که دشمنان با حیله‌ها و دسیسه‌های مختلف توانستد حسوم را از آشپزخانه ما بگیرند. حکمای ما به فکر چاره افتادند و درنهایت به این نتیجه رسیدند که بهترین چیزی که می‌تواند جایگزین حسوم شود و از گزند توطئه دشمنان در امان باشد، تکه آهن گداخته شده در آتش یا همان نعل اسب است. نعل اسب به دلیل این که در میان گدازه‌های آتش قرار گرفته و آب دیده است به راحتی می‌تواند یون‌های آهن را آزاد کند.
 
فرایند آزادسازی یون در غذا را می‌توان به صورت تغییر رنگ غذا مشاهده می‌شود. تا چندی قبل در کشور ما مرسوم بود که در جریان پختن غذاهای آبکی چون "آش و خورشت " نعل اسب را تا پایان مدت پختن درون غذا قرار می‌دادند و بدین وسیله کمبود آهن خویش را برطرف می‌کردند.
 
هم‌اکنون هم اگر به شمال سری بزنید خواهید دید که برای پختن خورشت "مخصوصا فسنجان " نعل اسب را درون غذا قرار می‌دهند.اگر از مردم آن دیار سوال شود که فلسفه استفاده از نعل اسب در غذا چیست خواهند گفت که برای خوش رنگی غذا از نعل استفاده می‌کنیم،اما حقیقت این است که این فرایند در جهت تأمین یکی از عناصر اساسی و مورد نیاز بدن که همان یون آهن است، می‌باشد.
 
اگر دقت کرده باشید مردم شمال ایران کمتر دچار کم خونی ناشی از فقر آهن می‌شوند، به طوری که بیماری‌های خونی و سرطان خون در میان آنها به حد صفر رسیده است واین نیست جز تدبیر و دور اندیشی حکمای ما و عمل به سیره و سنت گذشتگان.

منبع: پورتال جامع ایران ناز